... دفتر خاطره

در زمان ابوریحان بیرونی به دی ماه «خور ماه » (خورشید ماه) می گفتند که نخستین روز آن خرم روز بود.

خرم روز نخستین روز دی ماه، بلندتری شب سال را پشت سر دارد که پیوند آن با خورشید بلندترین شب سال * یـــلـــدا  * نامیده می شود.

یلدا در افسانه ها و اسطوره های ایرانی حدیث میلاد عشق است که هرسال در خور روز مکرر می شود.

 

ماه دلداده مهر است و این هردو سر بر کار خود دراند که زمان کار ماه شب است و مهر روزها برمی آید.

ماه برآن است که سحرگاه ، راه بر مهر ببندد و با او درآمیزد ، اما همیشه در خواب می ماند و روز فرا می رسد که ماه را در آن راهی نیست.

سرانجام ماه تدبیری می اندیشد و ستاره ای را اجیر میکند، ستاره ای که اگر به آسمان نگاه کنی همیشه کنار ماه قرار دارد،

و عاقبت نیمه شبی ستاره ماه را بیدار میکند و خبر نزدیک شدن خورشید را به او می دهد.

ماه به استقبال مهر می رود و راز دل با او می گوید و دلبری می کند و مهر را از رفتن باز می دارد،

در چنین زمانی است که خورشید و ماه کار خود را فراموش می کنند و عاشقی پیشه می کنند و مهر دیر برمی آید،

و این شب "یـلـدا" نام می گیرد.

از آن زمان هرسال مهر و ماه تنها یک شب به دیدار یکدیگر می رسند.

 

خورشید از نو زاده می شود و طبیعت دوباره آهنگ زندگی می کند و خرمی جهان را فرا می گیرد

.